Γράφει η Δικηγόρος Δήμητρα Κοκκινιώτη
Είναι συνηθέστατες οι περιπτώσεις δικαστικής διεκδίκησης διατροφής για τα ανήλικα τέκνα, ένεκα διάστασης ή και διαζυγίου των γονέων. Συνήθως ο πατέρας υποχρεούται σε καταβολή χρηματικού μηναίου ποσού ως διατροφή για τα ανήλικα τέκνα του, κατόπιν σχετικών ενδίκων βοηθημάτων που ασκεί η μητέρα ως ασκούσα τη επιμέλεια.
Ωστόσο, σε πρόσφατη απόφαση του γραφείου μας για λογαριασμό πελάτισσάς μας- μητέρας με ένα ανήλικο παιδί, μαζί με τον πατέρα του ανηλίκου τέκνου , δηλαδή τον εν διαστάσει σύζυγό της, καταδικάστηκε και ο παππούς του παιδιού από την πατρική γραμμή σε καταβολή μέρους του συνολικού ποσού της διατροφής, ως εξίσου οφειλέτης διατροφής. (Για την υποχρέωση διατροφής της /του συζύγου ως και των ενηλίκων τέκνων θα αναφερθώ σε έτερο άρθρο μιας και απασχολεί πολλές κυρίως γυναίκες και πολλούς νέους). Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο υπόχρεος της διατροφής (συνήθως ο πατέρας) αδυνατεί να την καταβάλει ή συχνά είναι «εξαφανισμένος».
Πώς προστατεύονται τότε τα δικαιώματα των ανήλικων παιδιών του όσον αφορά στην διατροφή σε χρήμα;
Από τις διατάξεις των άρθρων 1389, 1390, 1391και 1493 του Αστικού Κώδικα προκύπτει ότι οι σύζυγοι έχουν αμοιβαία υποχρέωση να συνεισφέρουν από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, για την αντιμετώπιση των αναγκών της οικογένειας. Το μέτρο δε της συνεισφοράς αυτής προσδιορίζεται από τις συνθήκες της οικογενειακής ζωής και η εκπλήρωση του γίνεται με την προσωπική εργασία, τα εισοδήματα και την περιουσία και την απρόσοδη ακόμη.
Σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, η υποχρέωση διατροφής, που υποκαθιστά στην περίπτωση αυτή την υποχρέωση συνεισφοράς, διέπεται από τους ίδιους, κανόνες. Η διατροφή, στην περίπτωση αυτή, προκαταβάλλεται σε χρήμα κατά μήνα και προσδιορίζεται λαμβανομένων υπόψη και έτερων παραγόντων.
Σύμφωνα δε με τη διάταξη του άρθρου 1485 Αστικού Κώδικα προβλέπεται ότι «Ανιόντες και κατιόντες έχουν αμοιβαία υποχρέωση διατροφής κατά τους όρους των άρθρων ………… έως …. » . Στη διάταξη του άρθρου 1489 Α.Κ. προβλέπεται ότι « Αν δεν υπάρχουν κατιόντες, υποχρέωση διατροφής έχουν οι πλησιέστεροι ανιόντες, που ενέχονται σε ίσα μέρη αν είναι περισσότεροι στον ίδιο βαθμό». Σε όλες τις προειρημένες περιπτώσεις το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του τέκνου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του.
Ως συνθήκες ζωής νοούνται οι συγκεκριμένοι όροι διαβίωσης που ποικίλουν αναλόγως με την ηλικία, τον τόπο εκπαίδευσης και την κατάσταση της υγείας του δικαιούχου σε συνδυασμό με την περιουσιακή κατάσταση του υπόχρεου. Για τον καθορισμό του ποσού της δικαιούμενης διατροφής αξιολογούνται κατ’ αρχήν και πρωτευόντως τα εισοδήματα των γονέων από οιαδήποτε πηγή, για τα οποία η δήλωση φορολογίας εισοδήματος δεν αποτελεί αδιάψευστο κριτήριο του πραγματικού εισοδήματος τους. Το καθοριστικό στοιχείο είναι οι συνθήκες της ζωής του, δηλαδή οι όροι διαβίωσης του, χωρίς όμως να ικανοποιούνται οι παράλογες αξιώσεις. Εκείνος από τους γονείς που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου μπορεί να συνυπολογίσει οτιδήποτε συνδέεται με την πραγματική διάθεση χρημάτων για τις ανάγκες του τέκνου, καθώς και την προσφορά προσωπικών υπηρεσιών για την περιποίηση και φροντίδα του, οι οποίες είναι αποτιμητές σε χρήμα, καθώς και άλλες παροχές σε είδος, που συνδέονται με την συνοίκηση, η αποτίμηση των οποίων μπορεί να συνυπολογισθεί στην υποχρέωση του για τη διατροφή του τέκνου.
Εάν οι δυνάμεις του υπόχρεου προς διατροφή του τέκνου δεν επαρκούν ανακύπτει συνεπώς νόμιμη υποχρέωση των επόμενων ανιόντων , δηλαδή των παππούδων και γιαγιάδων, που ευθύνονται ισομερώς για την διατροφή των εγγονών τους κατά το μερος που αυτή δεν μπορέι να καλυφθεί από τον υπόχρεο γονέα. (συνήθως θα ενάγονται προς καταβολή οι γονείς του υπόχρεου πατέρα των ανηλίκων)!
Το ίδιο ισχύει και όταν για νομικούς ή πραγματικούς λόγους δεν είναι δυνατή η είναι ιδιαιτέρως δύσκολη η δικαστική επιδίωξη και είσπραξη από αυτόν που την οφείλει. (ανάλογες περιπτώσεις, μεταξύ άλλων, έχουμε όταν ο υπόχρεος στην καταβολή διατροφής έχει μεταβεί στο εξωτερικό κι δη σε άγνωστο τόπο διαμονής). Επομένως οι αξιώσεις των ανηλίκων τέκνων από διατροφή έχουν κι άλλους αποδέκτες πλην του γονέα που την οφείλει, ενώ δεν είναι και ιδιαίτερα σώφρον ο υπόχρεος να προσπαθεί πάση θυσία να αποφύγει την νόμιμη αυτή υποχρέωσή του, αφού ο νομοθέτης http://www.kokkiniotilaw.grέχει προνοήσει και δύναται να κληθούν να την καταβάλουν οι δικοί του γονείς! Σε κάθε περίπτωση δε, ασχέτως αν είναι σώφρον ή μη, δεν είναι ηθικά σωστό, διότι μέσα στα νόμιμα πλαίσια δεν πρέπει να λησμονείται πρωτίστως η ηθική πλευρά των πραγμάτων, ειδικά όταν ομιλούμε για ανήλικα παιδιά!
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνείτε με τη δικηγόρο Δήμητρα Κοκκινιώτη 210 5545007
Email: [email protected]
